OCA ไทยกัมพูชาคืออะไร? ถ้าเกิดขึ้นจริงใครได้เปรียบ?
History

รู้จัก “พื้นที่ OCA” ที่กัมพูชาอยากจะเคลม จากกรณีพิพาทไทยกัมพูชา

  • กัมพูชาไม่ได้อยากได้พื้นที่สันเขาพนมดงรัก อันเป็นชายแดนไทยกัมพูชา แต่อยากได้เส้นแบ่งเขตประเทศลากยาวไปยันน่านน้ำอ่าวไทย เพื่อจะได้ผลประโยชน์ทางพื้นที่ OCA ให้มากที่สุด
  • เกาะกูดไม่ใช่แหล่งท่องเที่ยวที่สวยงามเพียงอย่างเดียว หากได้พื้นดินเกาะกูดไปจะได้ลากเส้นเคลมว่าเป็นเจ้าของพื้นที่ OCA ได้ยาวๆ
  • OCA ที่พูดมาสองครั้งนี้ย่อมาจาก Overlapping Claims Area เป็นพื้นที่ขนาด ประมาณ 27,000 ตารางกิโลเมตร ภาษาไทยใช้คำว่า “พื้นที่ทับซ้อนทางทะเล” มีน้ำมันและแก๊สธรรมชาติ มูลค่าออาจสูงประมาณ 10 ล้านล้านบาท (คำนวณจากราคาน้ำมัน)

วันที่ 28 กรกฎาคม 2568 เกิดการปะทะกันระหว่างกัมพูชาและไทย โดยที่ไทยยืนหยัดจะรักษาแนวสันเขาและสันปันน้ำชายแดน 4 จังหวัดภาคอีสานที่เป็นแนวหน้าปะทะพิพาทกับกัมพูชามาหลายปี บางคนเกิดมาค่อนชีวิตก็ไม่เคยเห็นการสู้รบระหว่างไทยกับเพื่อนบ้านที่ดุดันขนาดนี้ บทความนี้ มายคอนเทนต์ จะพาคุณมาทำความเข้าใจสิ่งที่กัมพูชาต้องการ จากการปะทะทั้งหมดเท่าที่มีมา

พื้นที่ OCA (Overlapping Claims Area) คืออะไร ทำไมกัมพูชาถึงอยากได้

พื้นที่ OCA (Overlapping Claims Area) หรือ “พื้นที่ทับซ้อนทางทะเล” คือบริเวณที่ ประเทศไทยและกัมพูชาอ้างกรรมสิทธิ์ซ้อนทับกันในทะเลอ่าวไทย โดยต่างฝ่ายต่างเห็นว่าเป็นเขตเศรษฐกิจจำเพาะ (Exclusive Economic Zone – EEZ) ของตน ป็นพื้นที่ขนาด ประมาณ 27,000 ตารางกิโลเมตร อยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของกัมพูชา และทางตะวันออกของจังหวัดตราด/เกาะกูดของไทย

พื้นที่ OCA (Overlapping Claims Area) คืออะไร ทำไมกัมพูชาถึงอยากได้

พื้นที่ OCA อยู่ในทะเลอ่าวไทยตอนล่างใกล้กับพื้นที่ที่เคยมีการค้นพบแหล่งปิโตรเลียมและก๊าซธรรมชาติ (เช่นแหล่งเจดีเอ JDA ไทย-มาเลเซีย) คาดว่ามีก๊าซธรรมชาติถึง 10–11 ล้านล้านลูกบาศก์ฟุต และ น้ำมันราว 300 ล้านบาร์เรล มูลค่ารวมอาจสูงถึง $300 พันล้านดอลลาร์ (ประมาณ 10 ล้านล้านบาท) เนื่องจากพื้นที่ทางทะเลยังไม่มีความชัดเจนเรื่อง “หลักเส้นแบ่งกึ่งกลางทะเล” (median line) จึงทำให้กัมพูชาพยายามยึดแผ่นดินแนวชายฝั่ง (coastal baseline) ให้มากที่สุด เพื่อลากเส้นนี้ให้ได้พื้นที่ทางทะเลไปให้ได้มากที่สุด

หากเจรจาแบ่งพื้นที่ OCA ไทยกับกัมพูชาจะได้อะไร? ใครได้เปรียบมากกว่ากัน?

หากเจรจาแบ่งพื้นที่ OCA ไทยกับกัมพูชาจะได้อะไร? ใครได้เปรียบมากกว่ากัน?
หากเจรจาแบ่งพื้นที่ OCA ไทยกับกัมพูชาจะได้อะไร? ใครได้เปรียบมากกว่ากัน?

แน่นอนว่าเมื่อพูดถึง “น้ำมันดิบ” และ “แก๊สธรรมชาติ”​ ย่อมเป็นทรัพยากรขุมทรัพย์มหาศาลที่ใครก็ต้องอยากได้ โดยเฉพาะกัมพูชาที่ยังไม่มีการขุดและนำทรัพยากรทางทะเลมาใช้เชิงพาณิชย์ แต่ก็ได้มีการศึกษาจากบริษัทข้ามชาติที่เข้ามาร่วมทุน เช่น Chevron, Mitsui Oil Exploration หรือแม้กระทั่ง PTT Exploration & Production (PTTEP) เองก็ได้สร้างแท่นสำรวจไว้แล้ว

สรุปเกี่ยวกับพื้นที่ OCA
(พื้นที่ทับซ้อนทางทะเล ระหว่างไทยกับกัมพูชา)

ประเด็นรายละเอียด
OCA คือพื้นที่ทางทะเลที่ไทย-กัมพูชาอ้างสิทธิทับซ้อนในอ่าวไทย (~27,000 ตร.กม.)
ไทยมองว่าเป็นเขตเศรษฐกิจตามเส้นกึ่งกลางทางทะเล
กัมพูชามองว่าเป็นเขตใกล้ฝั่งตนเอง จึงควรได้มากกว่า
ทำไมกัมพูชาอยากได้มีทรัพยากรพลังงานมหาศาล, เสริมความมั่นคงพลังงาน, แก้ปัญหาเศรษฐกิจ
สถานะปัจจุบันยังไม่มีข้อตกลง ใช้คำว่า “พื้นที่ทับซ้อน” แต่ยังไม่มีการสำรวจเชิงพาณิชย์

รายได้จากการขุดใช้ทรัพยากรบนพื้นที่ OCA นี้ คาดว่าจะลดการนำเข้าแก๊สธรรมชาติจากที่อื่น และส่งขายสร้างรายได้มหาศาลเข้าประเทศ โดยปัจจุบันนี้เส้นหลักทางทะเลเดิมตามแผนที่ 1 : 50000 ของไทย เราได้เปรียบ หากไทยสามารถเข้าร่วมพัฒนา OCA ได้สำเร็จ ไทยอาจมีรายได้จาก ก๊าซธรรมชาติและน้ำมัน มูลค่า อย่างน้อย ~150 พันล้านดอลลาร์ (~5 ล้านล้านบาท) และหากได้ส่วนแบ่งมากกว่า (เช่นฝั่งตะวันตกที่ไทยอยู่) รายได้อาจสูงถึง 200–240 พันล้านดอลลาร์ (~6.6–7.9 ล้านล้านบาท) ทั้งนี้ รายได้นั้นขึ้นกับเงื่อนไขการแบ่งผลประโยชน์ที่ตกลงร่วมกันเท่านั้น

พื้นที่ OCA (Overlapping Claims Area) คืออะไร ทำไมกัมพูชาถึงอยากได้
พื้นที่ OCA (Overlapping Claims Area) คืออะไร ทำไมกัมพูชาถึงอยากได้

ดังนั้นการยิงประทะกันก่อนเที่ยงคืนวันที่ 28 กรกฎาคม 2568 ที่ผ่านมานี้กัมพูชาจึงยอมเปิดหมดหน้าตัก เพราะหากกัมพูชาได้พื้นที่บนปราสาทเขาพระวิหาร และพื้นแผ่นดินอื่นๆ ตามแผนที่ 1 : 200000 ที่เขากล่าวอ้างนั้น ก็จะได้สิทธิ์ลากเส้นแบ่งหลักทางทะเลได้ยาวๆ กวาดพื้นที่ OCA ได้เยอะหน่อย เพื่อให้บริษัทต่างประเทศมาลงทุนสำรวจ ขุดแท่นก๊าซธรรมชาติ เพราะตอนนี้กัมพูชายังพึ่งพาแหล่งพลังงานจากประเทศไทย และเวียตนาม จากข้อมูลที่พอจะหาได้จาก Open Source ทั่วไป พบว่ามีบริษัทต่างๆ ที่เคยเข้าสำรวจทรัพยากรธรรมชาติบน พื้นที่ OCA ดังนี้

1. ไอดามิตสึ (Idemitsu Oil & Gas)

  • ได้รับสัมปทานบล็อก B5–B6 รวมประมาณ 10,155 ตร.กม. โดยถือหุ้นประมาณ 50% จากเอกสารสัมปทานปี 1968 ในพื้นที่ OCA 

2. เชฟรอน (Chevron E&P)

  • มีส่วนร่วมในบล็อก B5–B6, B7–B9 รวมหลายบล็อก
  • เข้าร่วมสัมปทานในบล็อก B10–B13 และบล็อก G9/43 ร่วมกับบริษัทอื่น เช่น Mitsui Oil Exploration และ PTTEP

3. BP Asia (ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ Shell)

  • ถือสัมปทานในบล็อก B7–B9 ประมาณ 50% ร่วมกับ Chevron และ Petroleum Resources

4. Mitsui Oil Exploration

  • เข้าร่วมสัมปทานในหลายโครงการ โดยจับคู่กับ Chevron และ PTTEP ในหลายบล็อก

5. PTT Exploration & Production (PTTEP)

  • ได้สิทธิสำรวจในบล็อก G9/43 (ประมาณ 2,619 ตร.กม.) และบล็อก B14 (133 ตร.กม.) ถือหุ้นหลักร่วมกับ Chevron/Mitsui
  • แม้พื้นที่เหล่านี้อยู่ใน OCA แต่ยังไม่มีการขุดเจาะจริงเชิงพาณิชย์ จนถึงปัจจุบัน

ข้อตกลงระหว่างรัฐบาลฝั่งไทย หรือกัมพูชา ที่ได้ทำกับบริษัทต่างชาตินี้ ซึ่งได้ลงทุนในการสำรวจไปแล้วส่วนหนึ่ง แต่ยังไม่เกิดเป็นการค้าขายเชิงพาณิชย์ที่ใช้จริง หากพื้นที่ OCA สงบ และตกเป็นของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง จะมีบริษัทต่างๆ ที่ได้รับผลประโยชน์พอประมาณได้ดังนี้

อันดับประเทศที่มีแนวโน้มได้รับผลประโยชน์มากที่สุด (โดยอิงจากสัดส่วนบริษัท)

อันดับประเทศบริษัทหลักสัดส่วนรวมโดยประมาณ (%)
1️⃣🇯🇵 ญี่ปุ่นIdemitsu (25%) + Mitsui (15%)40%
2️⃣🇺🇸 สหรัฐอเมริกาChevron (25%)25%
3️⃣🇬🇧 สหราชอาณาจักรBG Asia / Shell (15%)15%
4️⃣🇹🇭 ไทยPTTEP (15%)15%
5️⃣🌐 อื่น ๆ / ไม่ระบุรายย่อย / พื้นที่ยังไม่จัดสรร5%

การประเมินจากมิติพลังงานไทย

สถานการณ์บนพื้นที่ OCA จนถึงทุกวันนี้ ทางฝั่งไทยก็ได้มีการเข้าสำรวจพื้นที่อ่าวไทยโดยการร่วมทุนกับบริษัทข้ามชาติเช่นกัน รวมถึงบริษัท ปตท. สำรวจและผลิต PTT Exploration & Production (PTTEP) เองก็ได้สร้างแท่นรอไว้แล้วหลายบล็อก The Rio TImes ให้ข้อมูลว่าหาก OCA ถูกพัฒนา ทรัพยากรก๊าซจะช่วยยืดอายุสำรองก๊าซในประเทศออกไปได้อีกประมาณ 20 ปี ช่วยลดการนำเข้า LNG จากต่างประเทศ และเสถียรภาพราคาพลังงานในตลาดภายในประเทศ

รายได้จากขุมทรัพยากรส่วนนี้จะใช้พัฒนาประเทศได้ในระยะยาว จึงเป็นสิ่งที่ไทยก็อยากได้ กัมพูชาก็อยากได้ แต่ตามหลักเส้นแบ่งกึ่งกลางทะเล” (median line) เดิม ต้องมาลากเส้นแผ่นดินสุดแถวๆ เกาะกูด และเกาะกูดเป็นของไทยอยู่นานแล้ว การรุกรานของกัมพูชาครั้งนี้ ฝ่ายไทยจึงไม่ยอมเสียแผ่นดินไปสักตารางนิ้วเดียว จึงเป็นที่มาของการปะทะและพิพาทกันระหว่างกัมพูชา – ไทย ไม่รู้จบ

มายคอนเทนต์ก็คาดว่าจะจบในชั่วอายุเราได้เห็น ไม่อยากเห็นการสูญเสียชีวิตพลเรือน และทหารของประเทศใดก็ตาม.

📚 บรรณานุกรม (References)

  1. Nation Thailand. (2023, October 10). Thailand eyes $300 billion gas field frozen by Cambodia dispute. Retrieved from https://www.nationthailand.com/news/general/40042258
  2. AustCham Thailand. (2024, November 21). Thailand–Cambodia Overlapping Claims Area: Is a Settlement in Sight? Retrieved from https://www.austchamthailand.com/thailand-cambodia-overlapping-claims-area-is-a-settlement-in-sight
  3. CLC Asia. (2024). Legal and commercial structures for joint development in Southeast Asian maritime disputes.Retrieved from https://clc-asia.com/thailand-cambodia-oca
  4. Gas Outlook. (2024, August 18). Gulf of Thailand oil and gas exploration faces stubborn hurdles. Retrieved from https://gasoutlook.com/analysis/gulf-of-thailand-oil-and-gas-exploration-faces-stubborn-hurdles
  5. The Diplomat. (2024, March 5). Politics, Energy, and Nationalism: Thailand and Cambodia’s Overlapping Maritime Claims. Retrieved from https://thediplomat.com/2024/03/politics-energy-and-nationalism-thailand-and-cambodias-overlapping-maritime-claims
  6. The Rio Times. (2024). The Gulf of Thailand’s Energy Dispute: A Tale of Sovereignty and Resources. Retrieved from https://www.riotimesonline.com/the-gulf-of-thailands-energy-dispute-a-tale-of-sovereignty-and-resources
  7. Open Development Cambodia. (2023). Offshore Oil and Gas Exploration and Extraction. Retrieved from https://opendevelopmentcambodia.net/en/topics/off-shore-oil-and-gas-exploration-and-extraction
  8. Wikileaks. (2008). PHNOMPENH128: Cambodia–Thailand Overlapping Claims – The OCA. Retrieved from https://wikileaks.org/plusd/cables/08PHNOMPENH128_a.html
  9. Wikipedia contributors. (2024). PTT Exploration and Production. Wikipedia. Retrieved from https://en.wikipedia.org/wiki/PTT_Exploration_and_Production
  10. Wikipedia contributors. (2024). Mitsui Oil Exploration. Wikipedia. Retrieved from https://en.wikipedia.org/wiki/Mitsui_Oil_Exploration
  11. OGJ (Oil & Gas Journal). (2002). Unocal expands natural gas-based assets in Thailand. Retrieved from https://www.ogj.com/general-interest/companies/article/17233811/company-news-unocal-expands-natural-gas-based-assets-in-thailand
  12. Khmer Times. (2016). OCA negotiations continuing silently: Source. Retrieved from https://www.khmertimeskh.com/56400/oca-negotiations-continuing-silently-source
  13. LinkedIn (Welligence Energy Analytics). (2024). Thailand and Cambodia are reigniting talks over OCA. Retrieved from https://www.linkedin.com/posts/welligence_thailand-and-cambodia-are-reigniting-talks-activity-7253051095277600769-kbUt
  14. Upstream Online. (2024). Nations look to unlock oil and gas exploration in disputed region. Retrieved from https://www.upstreamonline.com/politics/nations-look-to-unlock-oil-and-gas-exploration-in-disputed-region/2-1-1596261

Read More :

ช่องทางการติดต่อกลุ่ม FACEBOOK : “โค้ดส่วนลด Shopee Lazada ฯลฯ by My Content“

เก็บโค้ดส่วนลดวันเลขเบิ้ล 1.1 – 12.12 : คลิก LAZADA | SHOPEE 
เก็บโค้ดส่วนลดกลางเดือน MIDMONTH SALE : คลิก LAZADA | SHOPEE 
เก็บโค้ดส่วนลดวันเงินเดือนออก PAYDAY : คลิก LAZADA | SHOPEE 

จองตั๋วเครื่องบิน ที่พัก โรงแรม กับ LAZADA by Agoda ก็ทำได้
จองตั๋วเครื่องบิน ที่พัก โรงแรม กับ SHOPEE คลิกที่นี่
จองตั๋วกิจกรรมที่พักโรงแรม www.Klook.com

ใส่ความเห็น