มัทฉะเกรดพิธีการคืออะไร? เข้าใจความพิเศษจากญี่ปุ่น
Healthy

มัทฉะเกรดพิธีการคืออะไร? เข้าใจความพิเศษจากญี่ปุ่น

มัทฉะเกรดพิธีการ (Ceremonial Grade Matcha) คือผงชาเขียวที่มีคุณภาพสูงที่สุดในบรรดาผงมัทฉะทั้งหมด เป็นมัทฉะที่ใช้ใน พิธีชงชาแบบญี่ปุ่น (茶道 – ซะโด/ชะโด) โดยเน้นความพิถีพิถันในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การปลูก การเก็บ การบด และการเก็บรักษา เพื่อให้ได้รสชาติ สี และกลิ่นที่ดีที่สุด

1. รากฐานทางวัฒนธรรมชาของญี่ปุ่น

มัทฉะเกรดพิธีการ (セレモニアル・グレード, ceremonial grade) คือมัทฉะระดับสูงสุดที่ใช้ในการชงชาแบบดั้งเดิม (濃茶・薄茶) สำหรับพิธีชาในศาลา มีคุณสมบัติดังนี้:

  • ใช้ใบอ่อนจากตัดครั้งแรกของฤดูใบไม้ผลิ (first flush) จึงมีคลอโรฟิลล์สูง สีเขียวมรกตสดใส
  • ผ่านการคัดสรรเพื่อตัดห้ามลำต้นและเส้นเลือด ใบอ่อนที่อ่อนนุ่มล้วน
  • วิธีการบดแบบหิน (stone-ground) ให้ผงเนื้อละเอียดละเอียดระดับไหม (silky smooth)

2. รสชาติ สี และกลิ่นที่แตกต่าง

  • สี: สีเขียวมรกตสะท้อนคุณภาพสูง ไม่ใช่สีเขียวหม่นหรือสีเหลือง
  • รสชาติ: กลมกล่อม มีความหวานละมุนและรสอุมามิเล็กน้อย ไม่อมขม (astringent) เช่น culinary grade ที่รสขมชัดเจน
  • กลิ่น: หอมสะอาด สดชื่น อวลไปด้วยกลิ่นใบชาอ่อนๆ แบบพรีเมี่ยม

3. ไม่มีมาตรฐานอย่างเป็นทางการในญี่ปุ่น

ในญี่ปุ่นแท้จริงคำว่า “พิธีการ” (儀式用) ไม่ได้ใช้เป็นเกรดมาตรฐานอย่างเป็นทางการ และเป็นคำที่นิยมในตลาดต่างประเทศเท่านั้น
แต่จุดที่เข้าใจตรงกันคือที่มาของใบในฤดูแรก และวิธีการผลิตที่ละเอียดอ่อน อย่างไรก็ดี แต่ละแบรนด์อาจให้ความหมายต่างกัน จึงควรดูรายละเอียดการผลิต โปรดสอบถามข้อมูลแหล่งปลูกและวิธีการบดเพิ่มเติม

4. เหตุผลที่ควรเลือกมัทฉะเกรดนี้

จากเว็บจีน-ญี่ปุ่นแนะนำว่า มัทฉะพิธีการเหมาะที่สุดเมื่อต้องการ “ประสบการณ์ชงชาที่ดีที่สุด” โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับน้ำอุณหภูมิ 70–80 °C ใช้ช้อนชา 2–4 กรัม และตีด้วย “Chasen” โดยให้เกิดฟองละเอียดบริสุทธิ์

แนะนำสินค้าเกรดพิธีการจาก Shopee

โมริฮัน ออร์แกนิค อุจิ มัทฉะ (30 g)
ส่งตรงจากอุจิ เก็บเกี่ยวใบแรกของปี ออร์แกนิก 100% สดจากญี่ปุ่น ลดเหลือ ฿303 (สั่งซื้อที่นี่ SHOPEE)

Free Glass Organic Matcha (180 g)
ผงมัทฉะออร์แกนิกเกรดพิธีการ ขนาดจุใจ 180 กรัม ไม่มีน้ำตาลและแป้ง ราคาลด 43% อยู่ที่ ฿170–฿310 (สั่งซื้อได้ที่ SHOPEE)

Yame KIWAMI Ceremonial Grade (50 g)
มัทฉะเกรดพิธีการจากยาเมะ ดินแดนชาเขียวเกรดพรีเมียม ราคา ฿469 (สั่งซื้อได้ที่ SHOPEE)

FUMIITO Premium Matcha Powder (200 g)
เกรดพรีเมียม มี อย. ญี่ปุ่น ขนาดใหญ่ 200 กรัม ลด 35% อยู่ที่ ฿490 (สั่งซื้อได้ที่ SHOPEE)

Otsuka Organic Ceremonial Grade (100 g)
ผงมัทฉะญี่ปุ่นออร์แกนิกเกรดพิธีชงชา ขนาด 100 กรัม ลดเหลือ ฿841 (สั่งซื้อได้ที่ SHOPEE)

    วิธีเลือกซื้อมัทฉะพิธีการที่คุ้มค่า

    • ตรวจสอบแหล่งปลูก: เลือกจากแหล่งที่มีชื่อเสียง เช่น อุจิ (Kyoto), ยาเมะ (Fukuoka), ชิซูโอกะ
    • เช็คฤดูเก็บเกี่ยว: ต้องใบแรก (first flush) เท่านั้น
    • ดูบรรจุภัณฑ์: กระปุกหรือซองที่เก็บสุญญากาศ ลดการสัมผัสอากาศ
    • ขนาดต่อกรัม: คำนวณราคาต่อกรัมเพื่อเปรียบเทียบความคุ้มค่า

    จุดเด่นของมัทฉะเกรดพิธีการ

    1. ใช้ใบชาอ่อนจากการเก็บเกี่ยวครั้งแรกของปี (First Harvest)

    • เป็นใบที่อ่อนที่สุด ได้รสหวานตามธรรมชาติ (Umami)
    • มีคลอโรฟิลล์สูง สีจึงเขียวมรกตสว่าง

    2. ปลูกในที่ร่ม (Shading – Tana Cultivation)

    • ใบชาจะถูกคลุมไม่ให้โดนแสงแดดโดยตรงประมาณ 20 วันก่อนเก็บเกี่ยว
    • กระตุ้นให้ใบผลิตกรดอะมิโน เช่น L-Theanine ซึ่งให้รสหวานละมุน

    3. ผ่านกระบวนการนวดแห้งและบดด้วยหิน (Stone-ground)

    • ใช้การบดช้า ๆ เพื่อไม่ให้ความร้อนสูง ทำให้คงกลิ่นและคุณค่าทางสารอาหาร
    • ได้ผงละเอียดระดับไมโครเมตร ไม่เป็นเม็ดหยาบ

    4. รสชาติหวานละมุน ไม่ขม ไม่ฝาด

    • ต่างจาก มัทฉะเกรดทำอาหาร (Culinary Grade) ที่อาจมีรสขมและใช้ผสมเบเกอรี่

    5. เหมาะสำหรับการดื่มแบบไม่ผสมอะไรเลย

    • ดื่มแบบ “Usucha” (ชาบาง) หรือ “Koicha” (ชาเข้มข้น)
    • ไม่ต้องเติมน้ำตาล นม หรือส่วนผสมอื่น

    มัทฉะเกรดพิธีการต่างจากเกรดทั่วไปอย่างไร?

    เกณฑ์เกรดพิธีการเกรดทั่วไป (Culinary)
    แหล่งใบชาใบอ่อนฤดูแรกใบแก่ ฤดูสองหรือสาม
    สีเขียวมรกตสดเขียวหม่น เหลืองหรือเขียวเข้ม
    กลิ่นหอมสดชื่นแบบหญ้าอ่อนกลิ่นชาเข้มแรง
    รสชาติหวานนุ่ม อุมามิขมเล็กน้อยหรือมาก
    การใช้ดื่มตรง ๆผสมในขนม/เครื่องดื่ม
    ราคาสูงกว่าประหยัดกว่า

    มัทฉะเกรดพิธีการคือสุดยอดของมัทฉะญี่ปุ่น เหมาะสำหรับผู้ต้องการรสหวานละมุน สีสด และประสบการณ์ชงชาที่แท้จริง ถึงแม้คำว่า “พิธีการ” จะไม่ใช่มาตรฐานญี่ปุ่นโดยตรง แต่ก็ชี้ถึงคุณภาพสูงชัดเจน การเลือกซื้อควรคำนึงถึงแหล่งปลูก ฤดูเก็บ วิธีบด และบรรจุภัณฑ์

    บรรณานุกรม.

    1. Cuzen Matcha – ความหมาย เกรดพิธีการ และการผลิตแบบ single-origin
    2. Yunomi.life – เงื่อนไขใบแรก (first flush) และการแบ่งระดับเกรด
    3. Made‑in‑China Insights – แนะนำการเลือกมัทฉะพิธีการ vs คุ้กกิ้ง
    4. Baking Heritage – ขั้นตอนการผลิตใบอ่อนและการบดแบบหิน
    5. Sazen Tea – วิธีชงชาเข้มข้น (濃茶) สำหรับมัทฉะพิธีการ
    6. Reddit r/tea – บทสนทนาเรื่องคำว่า “พิธีการ” ในญี่ปุ่นและตลาดต่างประเทศ

    Read More :

    ใส่ความเห็น