ทาสเป็นชนชั้นที่ใช้แรงงาน แรงกาย เพื่อแลกมาด้วยการเลี้ยงดู อยู่ในชนชั้นล่างสุดของสังคมไทย ถือว่าเป็นกลุ่มที่มีฐานะยากจน และเป็นสังหาริมทรัพย์อย่างหนึ่งที่มีราคา ยกให้กันได้  โดยประเทศไทยมีการเลิกทาสมาเกือบ 150 ปี เพื่อยกระดับสิทธิความเป็นมนุษย์ และเปลี่ยนมาใช้การจ้างงาน แทนการค้าทาส ตามสมัยนิยมทัดเทียมกับอารยประเทศ

ทาสมีกี่ประเภท? ถ้าปัจจุบันยังมีทาสอยู่ ใครเป็นทาสประเภทไหน

ตามกฎหมายตราสามดวง ก็มีการค้าทาสกันมาตั้งแต่สุโขทัย จนถึงต้นรัตนโกสินทร์ คนที่เกิดมาในแผ่นดิน ก็มีการสักที่ข้อมือ เรียกว่าสักเลข เพื่อบ่งบอกสังกัดมูลนาย และเมื่อมีสงคราม ก็เกณฑ์กันไปรบ คนที่มีปัญหาการเงิน ก็ขายตัวเองเป็นทาสเพื่อนำเงินมาใช้จ่าย อาทิ พ่อแม่ขายลูก สามีขายภรรยา ไพร่ขายตัวเอง มีการไถ่ถอนออกมาจากมูลนายได้ตามค่าตัวที่ติดกันไว้ เขียนอยู่ในสัญญากรมธรรม์ ยกเว้นทารกที่เกิดมาจากทาส เรียกว่า “ทาสในเรือนเบี้ย” มีค่าตัวตั้งแต่แรกเกิด ใช้เท่าไหร่ก็ไม่หมด (ยกเว้นว่าจะมีคนใจดี มีเงินก้อนมาไถ่) จึงเรียกว่าเป็นทาสที่น่าสงสารที่สุด

ทาสคือใคร ทาสมีกี่ประเภท

จากหนังสือที่อ้างอิงการค้นคว้าของผู้ที่อยู่ร่วมสมัยรัชกาลที่ 5 ได้แบ่งทาสเอาไว้ 7 ประเภท (อ้างอิงตาม พ.ร.บ. โบราณราชกษัตริย์ตั้งไว้ตามคัมภีร์พระธรรมศาสตร์) ได้แก่

1. ทาสสินไถ่
2. ลูกทาสเกิดในเรือนเบี้ย
3. ทาสได้มาแต่บิดามารดา
4. ทาสท่านให้
5. ทาสอันได้ช่วยกังวลทุกข์ร้อน
6. ทาสได้เลี้ยงมาเมื่อกาลทุกภิกขภัย
7. ทาสไปรบศึกได้มาเป็นเฉลย

ทาสในเรือนเบี้ยหมายถึง ทารกที่เกิดจากทาสทั้ง 7 จำพวก ขณะที่เกิดมาพ่อแม่เป็นทาสของผู้ใด ทารกนี้ก็เป็นทาสของผู้นั้นไปด้วย มีค่าตัวไปตลอดชีวิต ถ้าไม่มีการให้เงินแก่เจ้าทาส ลูกทาสก็ตกอยู่ในสภาพทาสไปตราบสิ้นลมหายใจ

การไถ่ตัวทาส

บางคนที่ต้องการเงินไปทำทุน เมื่อขายลูก ขายภรรยา ก็นำเงินที่ได้มาไถ่ตัวคืนได้ ตามจำนวนที่ระบุไว้ตอนขายตัวเป็นทาส ซึ่งจะมีกรมธรรม์ และมีเจ้าหน้าที่ของรัฐรับรองในตอนซื้อขายทาสว่าไม่ได้เกิดจากการกดขี่ ข่มเหง ให้มาขายตัว ส่วนใหญ่แล้วผู้ที่จะมาไถ่ตัวทาสก็จะเป็น ญาติ พี่น้อง หรือมูลนายอื่นๆ ที่ต้องการซื้อขายทาสไปเลี้ยงดูเพิ่มเติมในเรือน 

ค่าตัวทาส

กรมธรรม์การซื้อขายทาส มีระบุราคาค่าตัวทาสไว้ตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุ 100 ปี และสมัยช่วงต้นรัตนโกสินทร์ เมืองไทยมีทาสถึง 1 ใน 3 ของประเทศเลยทีเดียว ทาสที่มีจำนวนมากที่สุดคือ “ทาสสินไถ่” ที่สามารถไถ่ตัวเองออกมาเป็นอิสระ ประกอบอาชีพอื่นๆ เช่น ไพร่ได้

ค่าตัวลูกทาส แบ่งเป็นช่วงอายุ ดังนี้

อายุ 1-3 เดือน ค่าตัวชาย 6 บาท หญิง 4 บาท
อายุ 10-11 เดือน ค่าตัวชาย 12 บาท หญิง 10 บาท
อายุ 16-20 ปี ค่าตัวชาย 48 บาท หญิง 40 บาท
ลูกทาสชายอายุ 26-40 ปี ค่าตัว 56 บาท
ลูกทาสหญิงอายุ 21-30 ปี ค่าตัว 48 บาท

อายุ 61-65 ปี ค่าตัวชาย 24 บาท หญิง 16 บาท
อายุ 81-85 ปี ค่าตัวชาย 8 บาท หญิง 6 บาท

อายุ 91-100 ปี ค่าตัวชาย 4 บาท หญิง 3 บาท

สำหรับบางคนที่เกิดมาเป็นทาสตั้งแต่กำเนิด และไม่ได้มีความรู้ ไม่มีลู่ทางทำมาหากิน ก็จะตกอยู่ในสถานะการเป็นทาสไปจนตาย แต่บางคนได้สังกัดมูลนายที่ดี ก็ไม่อยากจะออกไปทำมาหากินอย่างอื่น ยอมเป็นทาส เป็นคนของมูลนายไปเรื่อยๆ จนรุ่นลูกรุ่นหลาน 

ทาส ต้องขึ้นอยู่กับสังกัดมูลนาย ดังนั้นสภาพความเป็นอยู่ของคนสมัยก่อนจึงอยู่กันเป็นกลุ่มเป็นก้อน มีพรรค มีพวก มีเจ้าหมู่มูลนายเป็นผู้บังคับบัญชาสูงสุด และต้องเป็นผู้ดูแลรับผิดชอบทาส ไม่ให้ทำผิดต่อกฎหมายต่างๆ ที่กำหนดไว้ใช้อีกด้วย

ทาสมีศักดินากี่ไร่

ทาสเป็นส่วนหนึ่งในระบบศักดินาที่มีมาแต่โบราณ เป็นกลุ่มคนที่เป็นภาระหน้าที่ของมูลนาย และรัฐที่ต้องดูแล แตกต่างจากขุนนาง ที่มีศักดินาเป็นหมื่นเป็นแสน ที่มีหน้าที่ดูแลคนที่อยู่ภายใต้อาณัติโดยปริยาย มีหน้าที่ส่งส่วย ส่งรายได้ต่อแผ่นดิน และเมื่อมีการศึก ก็ต้องส่งคนในสังกัดไปรบ ถึงแม้ว่าทาสจะอยู่ในวรรณะที่ต่ำที่สุดในระบบศักดินาของไทย แต่ก็ยังมีสิทธิครอบครองที่นาที่ไร่ โดยกฏหมายในอดีตให้สิทธิศักดินาของทาสไว้ 5 ไร่

ศักดินาของชนชั้นต่างๆ มีดังนี้

ทาส 5 ไร่
ไพร่ 5-20 ไร่
ขุนนาง 400 – 10,000 ไร่
เจ้านาย มีศักดินา 10,000 – 100,000 ไร่

สมัยยุคศักดินา คนที่ไม่ได้เป็นทาส เกิดมาก็มีภาระหน้าที่ตามศักดินาที่เกิด ศักดินาสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามการทำงานตามอาชีพของแต่ละบุคคล รวมถึงการทำความดีความชอบในราชการ จึงมีข้อสงสัยว่า “ทาส” สามารถเลื่อนศักดินาเป็นพระยานาหมื่นได้หรือไม่? ตามความเป็นไปได้และโอกาสก็ดูท่าจะยาก และยังไม่มีบันทึกจากที่ใดที่ได้กล่าวถึงทาสที่ได้เป็นพระยา

ถ้าปัจจุบันยังมีทาสอยู่ ทาสคนสุดท้ายจะมีอายุเท่าไหร่

อย่างที่ทราบกันว่า การเลิกทาสเกิดขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ซึ่งทรงเล็งเห็นว่าสมัยนั้นมีทาสอยู่ถึง 1 ใน 3 ของประเทศ จึงตราพระราชบัญญัติเลิกทาส ร.ศ. 124 และ พระราชบัญญัติลักษณะเกณฑ์ทหาร ร.ศ. 124 ซึ่งเทียบจนถึงปัจจุบัน ประเทศไทยไร้ทาสกว่า 120 ปีแล้ว จึงกล่าวได้ว่าเมืองไทยไม่มีทาสแล้ว

แม้ว่าจะผ่านมาหลาย 100 หลาย 1,000 ปีแล้ว การเป็นทาสนั้นก็ได้เปลี่ยนรูปแบบไป ไม่มีทาสตามกฎหมาย เพราะถือว่าผิดมนุษยธรรม และเป็นการค้ามนุษย์ แต่ก็มีการเป็นทาสที่คล้ายคลึงกับอดีต อาทิ การเป็นหนี้เป็นสิน เป็นหนี้บุญคุณ ที่บางคนก็ต้องเอาแรงงาน แรงกายของตน ทำงานทดแทนเพื่อชดใช้จนกว่าจะหมดไป

ในปัจจุบันรูปแบบการใช้ประโยชน์จากแรงงานได้เปลี่ยนไป ไม่มีมูลนาย ไม่มีทาส หากจะต้องใช้ความรู้ความสามารถของผู้ใดมาช่วยเหลือกิจการ ก็ต้องจ่ายค่าจ้างให้กับผู้นั้น และทั้งหมดนี้ก็ต้องอยู่ภายใต้ควบคุมของกฎหมายแรงงาน สรุปแล้วการเลิกทาสมากว่า 120 ปีนี้ ทำให้ยกระดับครอบครัวหลายๆ คนที่เคยอยู่ในฐานะยากจน ให้ลืมตาอ้าปากได้ การไม่มีทาสอยู่ในระบบสังคมทำให้รัฐไม่ต้องสูญเสียค่าดูแลจำนวนมาก และทำให้ลูกทาสลูกไทเข้าสู่ระบบการศึกษา เลื่อนระดับฐานะครอบครัวของตัวเองไ้ดตามความสามารถได้โดยไม่อิงระบบศักดินาเหมือนแต่ก่อน

อ้างอิง.

1. อิทธิพลของระบบศักดินาในการบริหารราชการ., วินัย ชวนประพันธ์.,http://library1.nida.ac.th/nida_jour0/NJv7n3_01.pdf

2. ผัวขายเมีย ครอบครัวขายผู้หญิงในไทยสมัยโบราณ ขายได้เงินเท่าไหร่?., เว็บไซต์ศิลปวัฒนธรรม., https://www.silpa-mag.com/history/article_67040

3. เปิดเหตุผลที่ต้องแบ่งชนชั้น ‘เมีย 5 ศักดินา’ ใย ‘การะเกด’ ถึงเป็น ‘เมียกลางเมือง’., https://www.matichon.co.th/social/news_896474 

4. จดหมาย ร.5 ถึงกรมพระยาดำรงฯ เรื่องเลิกทาส., เว็บไซต์พิพิธภัณฑ์แรงงานไทย., https://www.thailabourmuseum.org/read/จดหมาย-ร-5-ถึงกรมดำรงเรื่

5. เลิกทาสในรัชกาลที่ 5., https://www.finearts.go.th 

6. ไทยไร้ทาสครบ 116 ปี 1 เมษายน วันเลิกทาส.,  https://ww2.ayutthaya.go.th/news/detail/9702

แท็ก : ทาส,ทาสในเรือนเบี้ยหมายถึง,ทาสท่านให้ คือ,ทาสเชลย คือ,ทาสมีกี่ประเภท,ทาส คือ,ทาส คือใคร,ทาส แปลว่า อังกฤษ, ทาส ภาษาอังกฤษ,ทาสมีกี่ประเภท,ทาสหมายถึง,ทาสคือใคร,ทาสมีศักดินากี่ไร่

Read More :

• อายุในหลวงรัชกาลที่ 10 ปี 2567 พระชนมพรรษาเท่าไหร่ 
• รู้จัก “ผ้าโฮล”​ ผ้าเขมรโบราณจากกลุ่มชาติพันธุ์เขมร พบในจังหวัดสุรินทร์
• 10 สถานที่ เช็คอินโรงนครโสเภณี ตามรอย “บางกอกคณิกา”
• ค่าแรงขั้นต่ำ 2567 แต่ละจังหวัดจ่ายเท่าไหร่ จังหวัดไหนจ่าย 400 บาทบ้าง
• ข้าราชการเบิกค่าเทอมบุตรได้เท่าไหร่