ผ้าโฮลคืออะไร ผ้าโฮลคือผ้าเขมรโบราณ ที่ใช้เรียกกลุ่มผ้าไหมที่มีกรรมวิธีการทอแบบมัดและย้อมสีเส้นพุ่ม ตามจังหวะของลายที่คิดแบบไว้ แล้วนำเส้นพุ่งไปทอให้เกิดเป็นลวดลายบนผ้า คล้ายคลึงกับการทอแบบมัดหมี่ในปัจจุบัน พบการทอลักษณะนี้ในชาวเขมร และแถบอีสานตอนใต้ ได้แก่จังหวัดสุรินทร์ บุรีรัมย์ และศรีสะเกษ

ประวัติผ้าโฮล คืออะไร มีที่มาอย่างไร

ที่มาภาพจาก The Support Arts and Crafts International Centre of Thailand.

ผ้าโฮลเป็นผ้าที่ผ่านกรรมวิธีมัดหมี่ขึ้นลาย มีทั้งผ้าที่ใช้นุ่งสำหรับบุรุษ และผ้าทอเรื่องราวพระพุทธศาสนา ทอขึ้นเพื่อประดับอาคาร วิหาร ผ้าโฮลที่มีชื่อเสียงคือ “ผ้าโฮลเปราะฮ์” ใช้นุ่งในราชสำนักสยาม ใช้บ่งบอกถึงยศของขุนนางได้อีกด้วย และผ้าโฮลในจังหวัดสุรินทร์ถักทอเพื่อเป็นผ้านุ่งสำหรับสตรี มีลวดลายที่สวยงาม 

ผ้าโฮลเป็นผ้าที่ทอจากเส้นไหมที่แน่น เนื้อเนียน เงางาม และบางเบา ผู้สวมใส่จะรู้สึกสบาย นิยมใช้สีแดง ดำ เหลือง เขียว และสีส้ม ตามแบบฉบับของกลุ่มคนไทยเชื้อสายเขมร และแถบอีสานตอนใต้เช่นจังหวัดสุรินทร์ ดังนั้นผ้าโฮลสุรินทร์จึงมีชื่อเสียงมาก

ผ้าโฮล มีกี่ลาย

ผ้าโฮลเปรียบประดุจราชินีแห่งผ้า ถือว่าเป็นผ้าของชนชั้นสูงในวัฒนธรรมอีสานใต้ ใช้นุ่งเพื่อแต่งกายในพิธีบวงสรวง และงานสำคัญต่างๆ ผ้าโฮลมีลายต่างๆ ดังนี้

1. ผ้าสมปักลาย

ผ้าสมปักลาย ภาพจาก : The Support Arts and Crafts International Centre of Thailand.

ผ้าสมปักลายเป็นผ้าที่เกิดจากกรรมวิธีการเขียน พิมพ์ ย้อม จากราชสำนักสยามส่งไปให้ช่างพิมพ์ชาวอินเดียผลิต ในอดีตเรียกว่า “ผ้าลายอย่าง” เป็นผ้าที่พระมหากษัตริย์พระราชทานให้แก่ขุนนางเพื่อนุ่งยศ

2. ผ้าสมปักยศ

ผ้าสมปักยศ ภาพจาก : The Support Arts and Crafts International Centre of Thailand.

ผ้าสมปักยศ เป็นผ้าที่ทอด้วยกรรมวิธียกไหม ผลิตขึ้นเองในราชสำนักสยาม เพื่อให้เจ้านายบุรุษ ใส่นุ่งในพระราชพิธีโสกันต์ และเกศากันต์

3. ผ้าสมปักปูม

ผ้าสมปักปูม ภาพจาก : The Support Arts and Crafts International Centre of Thailand.

ผ้าสมปักปูมเป็นผ้าไหมที่ทอด้วยวิธี มัด ย้อม และอื่นๆ ใช้ในราชสำนักสยาม ใช้ประกอบชั้นยศขุนนาง ตามฐานันดร สำหรับนุ่งเพื่อรับเสด็จฯ​

ผ้าโฮลเปราะห์ คืออะไร

ผ้าโฮลเปราะฮ์ ภาพจาก : The Support Arts and Crafts International Centre of Thailand.

ผ้าโฮลเปราะห์ คือสำหรับบุรุษ มีที่มาจากชาวเขมร มีความยาว 3 เมตร หน้ากว้าง 1 เมตร สำหรับนุ่ง ตามความเชื่อนั้น ผ้าโฮลเปราะฮ์ เป็นผ้าที่ห้ามสตรีนำมานุ่ง เนื่องจากถือว่าเป็นผ้ายศ ต่อมามีการดัดแปลงด้วยการสลายลายเดิม และทอคั่นด้วยริ้ว เรียกผ้านี้ว่า “โฮลเสร๊ย” คาดว่ามาจากภาษาบาลี ที่แปลว่า สตรี

ผ้าโฮลเสร๊ย ภาพจาก : The Support Arts and Crafts International Centre of Thailand.

กรรมวิธีการทอผ้าไหมของชาวไทยเชื้อสายเขมรนั้นได้สืบทอดวัฒนธรรมกันมารุ่นสู่รุ่น ความแตกต่างของลายผ้านั้นขึ้นอยู่กับเครื่องทอ และกรรมวิธีย้อม การศึกษาลวดลายผ้าไหมของชาวเมตร และชาวไทยเชื้อสายเขมร สามารถบ่งบอกชาติพันธุ์ และความเกี่ยวข้องทางวัฒนธรรมของสองฝั่งแม่น้ำโขงได้เป็นอย่างดี หากใครสนใจผ้าไหมของชาวบ้าน เดี๋ยวนี้ก็มีร้านขายผ้าจากชาวอีสาน ที่พร้อมส่งตรงถึงบ้านคุณ อาทิ

1. AekAnant Thaisilk 

คลิกสั่งซื้อที่นี่

เอกอนันต์ไหมไทย จำหน่ายผ้าไหมยกดอก ผ้าไหมสุรินทร์ ผ้ามัดหมี่ ผ้าฝ้ายทอมือ ก่อตั้งโดย นางเฮง สวันตรัจฉ์ ผู้จำหน่ายผ้าไหมพื้นเมือง ภายใต้ชื่อ “ง่วนฮวดเฮง” ผ้าไหมส่วนใหญ่จะเป็นผ้าไหมลายโบราณของจังหวัดสุรินทร์ เช่น ลายอัลปรุม ลายโฮล เป็นต้น ต่อมาปี พ.ศ. 2525 นางดนู กุลกิตติยานนท์ ได้สืบทอดกิจการเปลี่ยนชื่อร้านเป็น “ร้านเอกอนันต์ไหมไทย” และได้เริ่มขยายกิจการโดยตั้งโรงทอผลิตเอง มีสินค้าเกี่ยวกับผ้าไหมครบวงจร

ร้านเอกอนันต์ไหมไทย มีหน้าร้านใน Shopee คลิกสั่งซื้อได้ที่นี่

2. Chobmai ชอบไหม ผ้าไหมแท้ทอมือ

ร้านชอบไหม ผ้าไหมแท้ทอมือ จากกลุ่มผู้ทอผ้าสุรินทร์ 100% มีลายผ้าให้เลือกเยอะมาก ทุกรูปแบบ ทั้งผ้าสีผืน สำหรับนำไปตัดเย็บเสื้อผ้า รวมไปถึงผ้ามัดหมี่ ผ้านุ่งต่างๆ ที่ใช้ได้ทุกโอกาส มีหน้าร้านทั้ง Shopee และ Lazada ใช้โค้ดสั่งซื้อตามช่วงโปรโมชั่นต่างๆ ได้อีกด้วย

ร้านชอบไหม ผ้าไหมแท้ทอมือ มีหน้าร้านใน Shopee และ Lazada

ที่มา : 1. The Support Arts and Crafts International Centre of Thailand., https://www.sacit.or.th/uploads/items/attachments/a72805672a5c12f86c22eb67eb8bf7b8/_83845c9be065648a743d7bbbab03e21e.pdf

Leave a comment

Trending