เมื่อวันศุกร์ที่ 29 มีนาคม 2567 ที่ผ่านมา มีการถกเถียงกันเรื่องความเป็นอยู่ของลิงลพบุรี ในรายการโหนกระแส ระหว่างกลุ่มคนที่รักลิง และกลุ่มชาวลพบุรีส่วนหนึ่งที่มองว่าลิงมีจำนวนมากเกินไป มีผู้ให้อาหารลิงลพบุรีจนสร้างความเดือดร้อน ในบทความนี้ Myconten-thai.com ได้ค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับลิงลพบุรี ว่ามาจากไหน อยู่กันมานานเท่าไหร่แล้ว และมีสายพันธุ์อะไรบ้าง

ลิงลพบุรีมาจากไหน

เว็บไซต์ MCOT (5 ก.ค. 2566) ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของลิงศาลพระกาฬ รวมถึงบทความจากเว็บไซต์มูลนิธิเพื่อลิงลพบุรี สรุปประวัติและที่มาของลิงลพบุรี ได้ดังนี้

มีบันทึกที่ชัดเจนว่าสมัยรัชกาลที่ 5 ขณะทรงประพาสลพบุรี ใน พ.ศ. 2421 กรมพระยาดำรงราชานุภาพก็ได้เล่าว่ามีตำนานเล่าถึงลิงเชื้อสายหนุมานอยู่อาศัยในลพบุรี แต่ใครต่อใครที่ไปเที่ยวลพบุรี ก็ไม่พบว่ามีฝูงลิงมากมาย จนเป็นจุดให้อาหารลิงลพบุรีในเมือง อย่างปัจจุบัน เวลาผ่านไปนานเมื่อมีการก่อสร้างโรงทหารบกที่อยู่ใกล้เคียงศาลพระกาฬ ก็พบว่ามีฝูงลิงพลัดเข้ามาอยู่อาศัยอยู่ เข้ามาแย่งอาหารจากมือคน และยังนั่งรถไฟไปยังที่ต่างๆ แล้วกลับมาถูกได้อีกด้วย จึงเป็นไปได้ว่าลิงฝูงแรกที่พบเป็นลิงที่พลัดเข้ามาในโรงทหาร เติบโตจากการเลี้ยงดูที่นี่ และได้ขยายเผ่าพันธุ์จนลุกลามไปอาศัยอยู่ที่ศาลพระกาฬ มีนักท่องเที่ยวมาให้อาหารลิงลพบุรีมากขึ้น

ส่วนอีกความเชื่อหนึ่ง คาดว่าลิงเป็นสัตว์ที่เลี้ยงทั่วไปในครัวเรือน ดังจะพบจากจารึกที่มีรูปลิงสลักอยู่ ซึ่งเป็นจารึกยุคสมัยศตวรรษที่ 16 ตรงกับสมัยพระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 ของทางขอม และมีจารึกโบราณระบุว่า ไม่ให้ลิงเข้ามารบกวนอาศรมนักบวชต่างๆ 

เว็บไซต์ผู้จัดการ ได้เล่าเรื่องราวตำนานของลิง และพื้นเพชาวลพบุรีที่มักมีเรื่องเล่าและตำนานต่างๆ ให้สอดคล้องกับภูมิประเท​ศ ทั้งเรื่องการตั้งชื่อผู้เขา ตั้งชื่อพื้นที่ต่างๆ (อ้างอิง รู้หรือไม่…ลิงลพบุรีมาจากไหน! ทั้งลิงทั้งภูเขาเกี่ยวข้องกับรามเกียรติ์และจีนยกขันหมาก!!) ซึ่งการที่ลิงสามารถเติบโตขยายฝูงได้อย่างปลอดภัยในเมืองลพบุรีนี้อาจมาจาก พื้นเพคนลพบุรี ได้เลี้ยงลิงไว้ใช้งานในบ้านอยู่แล้ว และเมื่อการเลี้ยงลิงในบ้านนั้นไม่ได้รับความนิยม เมื่อปล่อยลิงออกสู่ธรรมชาติ ลิงเหล่านี้ก็ไปสร้างฝูงของตัวเอง เมื่อมาอยู่ ณ ศาลพระกาฬ ก็ตรงกับตำนานรามเกียรติ์ พระราม หนุมาน ที่กำลังได้รับความนิยม ทำให้ผู้คนยุคก่อนอนุญาตให้ลิงอยู่อาศัยในบริเวณดังกล่าว ไม่ทำร้าย ไม่ขับไล่ เฉกเช่นตำนานกองทัพหนุมานในเรื่องรามเกียรติ์

ลิงลพบุรี พันธุ์อะไร

เว็บไซต์มูลนิธิเพื่อลิงลพบุรี (lopburi.org) ได้เผยแพร่ว่า ลิงที่พบในศาลพระกาฬ มี 4 สายพันธุ์ ได้แก่ ลิงแสม, ลิงวอก, ลิงกัง, ลิงเสน และยังพบลิงพันธุ์ผสมข้ามสายพันธุ์ปะปนกันอยู่ในบริเวณต่างๆ

• ลิงแสม (CRAB-EATING MACAQUE)
• ลิงวอก (RHESUS MACAQUE)
• ลิงกัง (PIGTAILED MACAQUE )
• ลิงเสน (STUMP-TAILED MACAQUE)

ลิงลพบุรี อยู่ตรงไหน

ลิงลพบุรีไม่ได้อยู่แค่ที่ศาลพระกาฬที่เดียว ยังพบอยู่ตามสถานที่ต่างๆ ในจังหวัดลพบุรี และบางครั้งยังเดินทางด้วยรถไฟไปยังจังหวัดต่างๆ แล้วกลับมาที่เดิมถูกอีกด้วย ลิงลพบุรี พบได้ในสถานที่ต่างๆ ดังนี้

ลิงศาลพระกาฬ

ลิงศาลพระกาฬ เป็นลิงที่พบได้บริเวณศาลพระกาฬ และพระปรางค์สามยอด เดิมคาดว่ามีกว่า 1,000 ตัว แต่ปัจจุบันน่าจะมีมากกว่า จัดว่าเป็นลิงกลุ่มที่อยู่อาศัยมานานหลายชั่วอายุลิง มีเจ้าหน้าที่และผู้ที่ศรัทธาในตำนานศาลเจ้าพ่อพระกาฬ มาไหว้บูชา มาจัดโต๊ะจีนแก้บนให้อาหารลิงลพบุรี เวลาเราดูข่าวโต๊ะจีนลิง ก็มักจะเป็นลิงบริเวณศาลพระกาฬ

ลิงตึก

ลิงตึก เป็นลิงที่ไม่ได้รับการดูแลมากนัก แม้ว่าจะมีเจ้าหน้าที่มาช่วยทำหมัน แต่ก็มีลิงที่หลบหนี หรือมีผู้นำไปเลี้ยงนอกพื้นที่ จนขยายพันธุ์สร้างความเดือดร้อนให้กับผู้ที่อยู่อาศัยในชุมชนริมทางรถไฟและตึกแถว ไม่ว่าเจ้าของอาคารจะนำเหล็กมากั้นอย่างไร ลิงก็สามารถปีนป่ายเข้ามาภายในอาคาร มุดเข้ามาขโมยอาหาร รวมถึงทิ้งสิ่งปฏิกูลไว้อย่างไม่น่ามอง มักพบลิงตกลงมาตายจายการถูกไฟฟ้าช็อต สร้างความเวทนาให้กับผู้พบเห็น

ลิงโรงเรียน

ลิงโรงเรียน คาดว่าเป็นลิงที่ถูกขับออกจากฝูงใหญ่ และย้ายหนีมาหลบร่มชายคา ฝั่งโรงเรียน ตลาด โรงหนังมาลัยรามา และเมื่ออยู่อาศัยเป็นเวลานานก็ขยายฝูงใหญ่ขึ้น

อย่างไรก็ดี ปัจจุบันนี้ก็เป็นที่แน่ชัดแล้วว่า จำนวนประชากรของลิงมีมากเกินกว่าที่ผู้คนจะอยู่อาศัยร่วมกับลิง ณ บริเวณศาลพระกาฬ และพระปรางค์สามยอดได้ อาคาร ตึกแถว ที่สร้างในบริเวณนั้นก็ถูกรื้อหลังคา ชาวบ้านที่ขายของก็ถูกลิงแย่งสินค้า ชาวบ้าน นักท่องเที่ยว ที่เดินอยู่ หากถือของกินมาก็ไม่ปลอดภัย นอกจากลิงจะแย่งจากมือแล้ว ยังเสี่ยงต่อเชื้อโรคต่างๆ ที่เกิดจากสิ่งปฏิกูลที่ลิงปล่อยทิ้งไว้อีกด้วย

แม้ว่าจะมีตำนานเล่าขานต่างๆ แต่เรื่องรามเกียรติ์ก็เป็นนิทาน เป็นวรรณกรรม ลิงที่ปรากฎอยู่โดยรอบนั้น อยู่อาศัยกันตามธรรมชาติของลิง มีจ่าฝูง มีการเติบโต ขยายพันธุ์ ขยายถิ่นฐาน หาอาหาร ปัญหาเหล่านี้ควรได้รับการแก้ไข หวังว่าผู้ที่มีอำนาจจะจัดการย้ายฝูงลิงไปยังพื้นที่ที่เหมาะสม และจำกัดจำนวนประชากรลิง ไม่ให้แพร่พันธุ์จนมีมากเกินไปเป็นกองทัพอย่างที่เห็น

สำหรับผู้ที่รักสัตว์ มีจิตใจเมตตา ก็ควรรู้นิสัย และบริบทของผู้คน ชุมชนแวดล้อม ก่อนให้อาหาร ในพื้นที่ต่างๆ ก็ควรศึกษาความยั่งยืน เพื่อที่ว่าจะไม่ไปทำร้ายบรรยากาศของชุมชนท้องถิ่น และไม่เป็นการทำลายระบบนิเวศของสัตว์ในทางอ้อมอีกด้วย

(ภาพจาก PIXABAY เพื่อใช้ประกอบบทความเท่านั้น ไม่เกี่ยวข้องกับสถานที่ลพบุรี และไม่ใช่สายพันธุ์ที่อยู่อาศัยในลพบุรี)

ที่มา.

1. ประวัติลิงลพบุรี., https://www.lopburi.org/copy-o
2. ศาลพระกาฬ., https://www.lopburi.org/copy-of
3. รู้หรือไม่…ลิงลพบุรีมาจากไหน! ทั้งลิงทั้งภูเขาเกี่ยวข้องกับรามเกียรติ์และจีนยกขันหมาก!!., https://mgronline.com/onlinesection/detail/9650000060143
4. ความเป็นมาของศาลพระกาฬ และลิงลูกเจ้าพ่อ., https://www.mcot.net/view/3I60uqXS

Read More :

• แวะคาเฟ่ญี่ปุ่นอยุธยา MoSo Yodia Cafe&Bar เจ้าของคือพี่จูดี้ คนสวยของพี่จอง
• ชวนเที่ยวงาน นวคเณศ หมุนกาชาปอง ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร สงกรานต์แฟร์ 5-7 เม.ย. 67
• รวม 25 อาชีพเสริม 2567/2024 ทำหลังเลิกงานหรือเสาร์อาทิตย์ รายได้ดี